Jabłka to jeden z najpopularniejszych owoców w polskiej kuchni, nic więc dziwnego, że ciasta z ich dodatkiem cieszą się niesłabnącą popularnością. Szczególnie jesienią, gdy zaczynają się zbiory, na stołach królują aromatyczne wypieki. Dwa z nich – jabłecznik i szarlotka – często są ze sobą mylone. Choć oba bazują na jabłkach, to jednak różnią się między sobą sposobem przygotowania i historią powstania.
Historia szarlotki i jabłecznika
Zanim przejdziemy do różnic między tymi wypiekami, warto poznać ich pochodzenie. Każde z tych ciast ma swoją własną, fascynującą historię, która wpłynęła na ich obecną formę i sposób przygotowania.
Skąd wzięła się szarlotka?
Szarlotka swoją nazwę zawdzięcza księżnej Charlotte, żonie króla Wielkiej Brytanii Jerzego III. To właśnie na jej cześć francuski kucharz Marie Antoine Carême stworzył pierwotną wersję tego deseru na początku XIX wieku. Pierwotnie był to deser na zimno, przygotowywany z biszkoptów, jabłek i kremu.
Z czasem przepis ewoluował i dotarł do Polski, gdzie został zaadaptowany do lokalnych upodobań. Polska szarlotka zyskała charakterystyczną kruchą spód i wierzch, stając się ciastem pieczonym.
Czy wiesz, że… Oryginalny przepis na Charlotte Russe (pierwowzór szarlotki) nie zawierał w ogóle jabłek? Był to deser z biszkoptów i bawarskiego kremu!
Historia jabłecznika
Jabłecznik ma znacznie prostszą genealogię – jest typowo polskim ciastem, które wywodzi się z tradycji domowych wypieków. To właśnie jabłecznik był pierwotnie przygotowywany w polskich domach, gdy gospodynie chciały zagospodarować nadmiar jabłek ze swoich sadów.
Warto wiedzieć: W niektórych regionach Polski jabłecznik nazywany jest również „plackiem z jabłkami” lub „ciastem z jabłkami”.
Kluczowe różnice między szarlotką a jabłecznikiem
Choć na pierwszy rzut oka oba ciasta mogą wydawać się podobne, istnieje kilka fundamentalnych różnic, które pozwalają je odróżnić.
Różnice w cieście
Szarlotka charakteryzuje się kruchym ciastem, które przygotowuje się z mąki, masła i żółtek. Ciasto powinno być delikatne i kruche, łatwo się kruszyć.
Natomiast jabłecznik najczęściej przygotowywany jest na cieście drożdżowym lub półkruchym. W niektórych wersjach może być też przygotowany na cieście piaskowym. Jest bardziej zbity i mniej kruchy niż szarlotka.
Różnice w nadzienie
W szarlotce jabłka powinny być pokrojone w ćwiartki lub większe kawałki, przyprawione cynamonem i często podsmażone. Charakterystyczną cechą szarlotki jest to, że jabłka zachowują swoją strukturę.
Jabłecznik natomiast często zawiera jabłka w formie musu lub drobno pokrojonych kawałków. Nadzienie jest bardziej jednolite i zwarte. Często dodaje się do niego więcej przypraw, nie tylko cynamon, ale także goździki czy kardamon.
Sposób podania
Szarlotka tradycyjnie podawana jest na ciepło, często z bitą śmietaną lub lodami waniliowymi. Można ją również podgrzewać przed podaniem, co pozwala wydobyć aromat cynamonu i jabłek.
Jabłecznik najczęściej serwowany jest na zimno, czasem posypany cukrem pudrem. Jest to ciasto, które dobrze sprawdza się jako przekąska do kawy czy herbaty.
Ciekawostka: W niektórych regionach Polski do szarlotki dodaje się również budyń waniliowy między warstwy ciasta, co jest już lokalną modyfikacją oryginalnego przepisu.